SOROTI – Karaida elelete itunga kanu abongun ipajan kec, kocaalo lo Akere, Agora, kotem lo Kamuda, arai ailel na enyalal keda akio.
Alomutu nu akaulo na Vincent Obodo,81, abongun ore akaulo na adaun ikaru 51, emamei kojari akwap nako Tanzania.
Obodo lo arai ekearit lo ayuarit President Milton Obote, ngesi abu kocila adai akaulo na Iddi Amin aikamar apugan nako Uganda okaru 1971, kojai Obote, akwap nako Singapore, aurianet na alangir.
Iguri amusugun bala ejai Bulaya, abala Obodo ebe elekara ngesi abongun ore.
“Alakara eong abongun ore,” abala Obodo.
Kingitar karai elakara ngesi abongun ejari, abala ebe ‘eebo bobo kotemari mam.’
Abala ebe esomai ngesi oyapesi ke Obote kwape lo ijaanakini aswamisio swi, akaulo aponi kosekunai alosite Bukedde distrikt kwape atupiton RDC, akaulo aponi koyangarai ngesi aitutuor kanu aijaanakin Uganda, kolosi akwap nako Isreal, kolosi USSR ko Russia, kanu akiro nu aidar epresident, kebongu, aponi kodakakinai epelu kwape eti lo inyamit epresident.
Abala ebe ideuna apaarasia auni Obote, aporor Singapore, apotu kesi opuputu akiro piu ebe eopet Amin aibiror apugan.
“Apotu isio aurianet na ajai Jeremiah Opira, ecorakisi Obote mam alosite akwap nako Singapore ido abu kocam. Konye abu Obote kolot kobuni Opira oreka, ido abu kalimok eong ebe ebeit eong alosit Nairobi kanu aitemokin ne ebeit Obote apero, ido awanyun ebe ebonguni ejari Uganda,” abala Obodo.

“Idau isio apaarasia aarei, apotu kadumutu aisiiraret kane ejai Julius Nyerere ebe alosite Tanzania naarai mam Kenya ayuara,” abala Obodo.
Abala ebe ejaasi kesi Dar-es-Salam ko Tanzania, apotu kodukutu epulaani kanu airienyar Amin. Ido apotu kesi kilipata apugan nako Tanzania aijaikin kesi imuudun, konye abu apugan nako China konger naarai ebe adaunitos Nyerere ka Mao Seng Tung loko China aidok akanin na ikaru akwatat.
Ido abalasi ebe esomanara Obote ka apugan nako Russia, ido akotosi Obote acamanar ka China konye apotu kesi kongerokisi naarai erai epelu lo airabet nako Uganda aswam ngun.
Abala ebe apotu kesi kitutuboto alosite Somalia, ido apotu kodumutu, Benson Ogwang lo arucokit Uganda ka Somalia, Sam Odaka, eminista lo akiro nu okinga, ido apotu Isomalian kolimokisi kesi ebe ejai ajore konye akoto kesi adumun akwap acie na ecamuni kesi. Ido Apotu kesi koloto Sudan ne etutuoroto kesi ikearin ko Owinyi Kibul, ido ikearin ngun apotu kesi koyautu Tanzania, kanu aibiror apugan.
Eipone lo abonguna Uganda
Abala ebe atamana ngesi abongun Uganda, ikaru 20 konye mam apatana, konye olap lo Okwang, abu ngesi kolot ne ebwoikitere akwap nako Uganda ido abu okodakin ka erionget lo inyaki itunga ore (UNHCR), ido apotu kesi kingitasi eyapesi ke ekirigi ido aponi kocamakinai ngesi abongun
Carol Kibukamusoke, na isomai orionget lo ojokotau, ngesi abala ebe apotu kesi koutaaros adumakin Obodo abalua na porunet Uganda, ido abu kodol alaro na idegei dimi eyangaunete kesi ngesi oreke.
Johnathan Ebwalu, MP loseuna loko Soroti City Too, ngesi abala ebe egeitos ber luko UN, ainomakin Mike Mukula esimu, akaulo korucokinete ngesi ka kesi ne akodakinor ngesi ka okooke Obodo lo apolon John Ekoyu, lo abu kolot Entebbe airiamun ka kesi ne do elorunotor adai aitodolun Obodo toni ocaalo ke aicik amukeke.
Abala ebe ekot itunga lu kolo kere ekeritos kinga abongun ore ejarete mere aibong kwape eminista Otai ka Anyoti.
Esiriengu ekale Obodo
Obodo lo asubit bala ikoku yeni kobaibuli yen aoliorit, ngesi abu koriengu awanyun ebe amojongata angor ke ido euritos idwe swi karaida inyekikit kesi ejaasi ka ikoku idiopet bon.
Ajai abinan Agora kitei do Obodo bala emalaika lo ecakunitai okuju.
Ekoyu ngesi abala ebe amunosi kesi ebe atwana kolo papakec sec konye erai arereng ebe abongu ore eroko ejari.
Christine Ataso, akooke Obodo, ngesi elalai ebe erai nu aumokin ebe abongu papakec eroko ejari.
Ebwalu ngesi abala ebe ejari lem Obodo aipam amatapaalin ko Tanzania ibore yeni mam ajok.
Abala Ekoyu ebe ebeit ber papake aiboi koreke toni apak na edukokinatar ngesi etogo, ido elipit ipajan kec icie aibong ore.